Vestibüler migren, International Classification of Headache Disorders (ICHD-3) ve Bárány Society tarafından tanımlanan, migren öyküsü olan bireylerde başka bir vestibüler hastalıkla açıklanamayan epizodik vestibüler semptomlarla karakterize bir klinik tablodur. Vestibüler migren, migren ve vestibüler sistem arasındaki patofizyolojik örtüşmenin klinik yansıması olarak kabul edilmektedir.
Vestibüler Migrenin Epidemiyolojisi ve Demografik Özellikleri
Toplumda migren prevalansı yaklaşık %16, vertigo prevalansı ise %7’dir. Bu iki durumun tesadüfi olarak birlikte görülme riski %1 civarındayken, çalışmalar migren ve vertigo komorbiditesinin %3 olduğunu göstermektedir. Migrenli bireylerde vertigo ve dizziness görülme oranı %30–50 arasında bildirilmektedir.
Türkiye’de yapılan çalışmalarda da migren hastalarında vertigo sıklığının sağlıklı bireylere ve gerilim tipi baş ağrısı olanlara kıyasla anlamlı derecede yüksek olduğu gösterilmiştir. Vestibüler migren, rekürren spontan vertigonun en sık nedenlerinden biri olup, benign paroksismal pozisyonel vertigodan (BPPV) sonra en sık görülen vestibüler hastalıktır. Bildirilen prevalans %4,3 ile %29,3 arasında değişmektedir.
Hastalık kadınlarda daha sık görülür ve kadınlarda risk erkeklere göre 1,5–5 kat daha fazladır. Bazı olgularda vestibüler semptomlar menopoz döneminde belirginleşebilir. Aile öyküsü hem migren hem de vestibüler migren açısından önemlidir.
Vestibüler Migren Tanı Kriterleri (ICHD-3 ve Bárány Society)
Vestibüler migren tanısı için aşağıdaki kriterlerin sağlanması gerekmektedir:
- Hastanın en az 5 atak geçirmiş olması
- Yeni ya da eski auralı veya aurasız migren öyküsü bulunması
- Orta veya şiddetli vestibüler semptomların 5 dakika ile 72 saat arasında sürmesi
- Atakların en az %50’sinde aşağıdaki migren özelliklerinden en az birinin eşlik etmesi:
1- Migren tipi baş ağrısı
2-Fotofobi ve/veya fonofobi
3-Görsel aura
- Klinik tabloyu açıklayabilecek başka bir vestibüler hastalık veya ICHD tanısının olmaması
Vestibüler Migrenin Vestibüler Semptomları Nelerdir?
Vestibüler semptomlar farklı şekillerde ortaya çıkabilir:
- Spontan vertigo
- Pozisyonel vertigo
- Baş hareketleri ile tetiklenen vertigo
- Dengesizlik ve postüral instabilite
Atak süresi 5 dakika ile 72 saat arasında değişebilir.
Vestibüler Migren ve Migren Baş Ağrısı Arasındaki İlişki Nedir?
Vestibüler migren tanısı için vestibüler semptomların en az yarısına migren özelliklerinin eşlik etmesi gerekmektedir. Ancak baş ağrısı ve vertigonun eş zamanlı olmaması tanıyı zorlaştırabilir. Bazı hastalarda baş ağrısı vertigodan önce başlayabilir, düzelebilir veya yıllar sonra vestibüler semptomlar ortaya çıkabilir.
Bazı vestibüler migren hastaları klasik migren tanı kriterlerini karşılamaz. Bu hastalarda baş ağrısı; kulakta dolgunluk, sinüslerde basınç veya boyun bölgesinde sıkışma hissi şeklinde tarif edilebilir.
Vestibüler Migren Atağında Vertigonun Özellikleri Nelerdir?
Bárány Society’nin vestibüler semptomlar sınıflamasına göre vestibüler migren atağında görülen vertigo ve dizziness formları şunlardır:
- Spontan vertigo (içsel veya çevresel dönme hissi)
- Görsel uyaranlarla tetiklenen vertigo
- Pozisyonel vertigo
- Baş hareketleri ile tetiklenen vertigo
- Baş hareketleri ile tetiklenen dizziness ve bulantı
Vestibüler Migren Hastaları Vertigoyu Nasıl Tarif Eder?
Hastalar vertigoyu çok farklı şekillerde ifade edebilir:
- Kendi etrafında dönme hissi
- Öne–arkaya veya iki yana sallanma hissi
- Dengesizlik
- Kafada boşluk veya bulanıklık hissi
- Yer ve zaman algısında bozulma
- Sarhoşluk hissi
- Deniz veya araba tutması hissi
- Deprem oluyormuş hissi
Bu subjektif tanımlar klinik değerlendirmede önemlidir.
Vestibüler Migrenin Patofizyolojisi Nedir?
Vestibüler migrenin kesin patofizyolojisi net değildir; ancak öne sürülen başlıca mekanizmalar şunlardır:
- Trigeminovasküler sistem aktivasyonu
- Beyin sapı vestibüler çekirdeklerinde nöronal hipereksitabilite
- İç kulak kan akımında geçici değişiklikler
- Santral vestibüler ağlarda kortikal yayılma depresyonu
Bu mekanizmalar migren ve vestibüler sistem arasındaki ilişkiyi açıklamaktadır.
Vestibüler Migren Ayırıcı Tanısı
Vestibüler migren tanısında ayırıcı tanı büyük önem taşır:
- Benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV)
- Ménière hastalığı
- Vestibüler nörit
- Santral vertigo nedenleri (inme, multipl skleroz)
- Anksiyete ilişkili baş dönmesi
Vestibüler Migren Tedavisi Nedir?
Vestibüler Migren Akut Tedavi Yaklaşımları: Antiemetik ilaçlar, kısa süreli vestibüler supresanlar
Vestibüler Migren Profilaktik (Koruyucu) Tedavisi: Sık ve şiddetli ataklarda önerilir:
- Beta blokerler (propranolol)
- Antiepileptikler (topiramat, valproat)
- Antidepresanlar (amitriptilin, venlafaksin)
- Kalsiyum kanal blokerleri
Vestibüler Migren Tedavisinde Non-Farmakolojik Yaklaşımlar: Vestibüler rehabilitasyon, uyku, beslenme ve stres düzenlenmesi, tetikleyici faktörlerin kontrolü
Hakkında Odyone
Odyoloji alanında uzmanlaşmış olan Odyone, işitme kaybı, tinnitus (çınlama), iç kulak anomalileri ve aktif orta kulak implantları gibi konularda bilimsel temelli içerikler üretmektedir. Amacı, işitme sağlığı konusunda toplumsal farkındalık oluşturmak ve hasta ile profesyonel arasında bilgi köprüsü kurmaktır.
Sitedeki tüm içerikler, güncel akademik literatür ve uzman görüşlerine dayanmaktadır. Bilimsel doğruluk, erişilebilir dil ve etik yaklaşım Odyone’un içerik üretiminde temel aldığı değerlerdir.
İlgi alanları: pediatrik odyoloji, iç kulak gelişimi, işitsel rehabilitasyon, işitme kaybının psikososyal etkileri
Daha fazla bilgi için: (https://www.odyone.com.tr) veya tüm sosyal medya hesaplarımızdan odyonecom olarak bizi takip edip merak ettiklerinizi sorabilirsiniz.
