Presbiakuzi Nedir? Presbiakuzi Tipleri Nelerdir?

Presbiakuzi Nedir?

Presbiakuzi yaşlı (prébys) ve işitme (ákousis) anlamlarına gelen yunanca bir terimdir.
• Presbiakuzi olarak da bilinen yaşlanmaya bağlı işitme kaybı (YBİK), yaşlanmanın işitme sistemi üzerindeki kümülatif etkilerinden kaynaklanan karmaşık bir bozukluktur.
• Daha çok bilateral, yüksek frekanslarda belirgin olan, ilerleyici, iki taraflı, simetrik, iç kulak veya işitsel korteksle bağlantı oluşturan nörolojik yolların tutulduğu bir tür sensörinöral işitme kaybı olarak tanımlanır.
• Presbiakuzi genelde simetrik ve sinsi bir şekilde ilerler.
• YBİK'nin, dışsal hasarın (gürültü ve diğer ototoksik ajanlar) ve içsel bozuklukların (örn. sistemik hastalıklar) kümülatif etkileriyle birlikte yaşlanmaya bağlı koklea dejenerasyonundan kaynaklandığı düşünülmektedir.
• Anatomik olarak öncelikle saç hücreleri, stria vaskülaris ve afferent spiral ganglion nöronlarındaki yaşlanmaya bağlı değişikliklerden kaynaklanmaktadır.

Yaşlanmaya Bağlı İşitme Kaybı Risk Faktörleri

İşitmede yaşlanmaya bağlı değişiklikler, yaşlanmanın doğal bir sonucudur. Tipik olarak, presbiakuzi sağırlığa yol açmaz, ancak göz ardı edilen veya tedavi edilmeyen presbiakuzi zihinsel, bilişsel ve hatta fiziksel sağlık üzerinde ciddi sonuçlar doğurabilir. Bozulmuş işitme, yaşlı erişkinlerde bilişsel işlev bozukluğuna neden olur.
Presbiakuzi etiyolojide poligenik/çok faktörlüdür. Bununla birlikte, işitme kaybının oranı doğrusal değildir ve oldukça değişkendir.
Buna göre, yaşa bağlı değişikliklerin tek tip olarak meydana gelmediği ve birden fazla patolojik sürecin işitsel sistem üzerinde etkili olabileceği düşünülmektedir. Bu çeşitlilik, presbiakuzi etiyolojisinde genetik ve çevresel faktörlerin karmaşık etkileşiminin sonucu olarak görülmektedir.

Presbiakuzide Görülen Semptomlar

• Sebebi bilinmeyen bir işitme kaybı, konuşmayı anlama beceri azalma ve tinnitus gözlenebilir.
Saf Ses Odyometrisi
• Genelde yüksek frekanslara doğru artış gösteren bir işitme kaybı gözlenmektedir. Bununla birlikte alçak frekanslı bölgelerin erkeklere kıyasla kadınlarda daha fazla etkilendiği gözlenebilir.
Konuşma Odyometrisi
• Özellikle nöral presbiakuzide konuşmayı tanıma skorlarının beklenenden daha düşük olduğu gözlenir.
• Farklı sunum seviyelerinde testin tekrarlanması durumunda artan konuşma seviyesine bağlı olarak konuşmayı tanıma skorlarında azalma (rollover etkisi) gözlenebilmektedir.
• Ayrıca bu hastalarda, benzer işitme kaybı konfigürasyonuna sahip genç yetişkinlere kıyasla, gürültüde konuşmayı anlama performansında anlamlı düşüş gözlenebilmektedir.
Presbiakuzi kademeli olarak başladığı için, birçok yaşlı yetişkin işitme problemlerinin farkında değildir; ilk önce aileleri tarafından fark edilebilir. Yaşlanmaya başlı işitme kaybı yaşayan bireylerin semptomlarını en azından başlangıçta inkâr etmeleri yaygındır.

Presbiakuzi Tipleri Nelerdir?

Presbiakuzi, yaşlıların yaşadığı en yaygın kronik duyusal eksikliktir.
Schuknecht presbiakuziyi koklear histolojik değişikliklere ve dejenerasyon bölgelerine göre 5’e ayırır;
• Duyusal Presbiakuzi
• Nöral Presbiakuzi
• Metabolik Presbiakuzi
• Koklear Presbiakuzi
• Mixt Tip Presbiakuzi

Duyusal Presbiakuzi (Sensörinöral Tip) Nedir?

• En sık görülen Presbiakuzi türüdür.
• Duyusal hücre kayıpları yaşlanan kokleanın bazal ucunda yaygındır.
• Bu hücrelerde lipofuksin birikimi, sterosilya kaybı ve destek hücre kaybı gözlenmiştir.
• Aynı bölgelerdeki ilişkili nöronların ikincil atrofi olduğu düşünülmektedir.
• Fakat bazen bu tutulum biraz daha ilerleyerek konuşma frekanslarını etkileyecek, alanda daha geniş deformasyona sebep olabilecek bazal uçtan uzağa uzanabilir.
• Yaşlanan birçok yaşlı yetişkin kokleasında 8 ila 12 mm’lik bölgede tüy hücrelerinde görülen kayıp 4 kHz frekansına hizmet eder.
• Fakat 4 kHz de ki kayıp genelde akustik travmayla da ilişkilendirilir.
• Erkeklerde kadınlardan daha fazla görülür.
• Bu patolojiye tinnitus eşlik edebilir.
• Hastalarda sıklıkla yüksek frekanslarda artan işitme kaybı oluşmaktadır.
• Bulguların ilk evresinde konuşmayı ayırt etme etkilenmez fakat zamanla Konuşmayı ayırt etme testlerinde düşüş gözlemlenir.

Nöral Tip Presbiakuzi Nedir?

• Dış tüylü hücrelerde herhangi bir harabiyet olmamasına karşın yaşın ilerlemesiyle birlikte ABR de bozulma gözlemlenir.
• Koklear 8. sinir liflerinin birincil kaybının yanı sıra spiral ganglion nöronlarının kaybı da vardır.
• Spiral ganglion hücrelerinde nöral dejenerasyon nedeniyle tüm frekansları sensörinöral işitme kaybı tutmuş durumdadır fakat bazı hastalarda yüksek frekanslarda düşüş biraz daha fazla olabilir.

Metabolik Presbiakuzi (Strial Tip) Nedir?

• Strial Presbiakuzide stria vaskülaris hücrelerinin dejenerasyonu meydana gelir.
• Bu hücreler, sinyal iletimi için endokoklear potansiyeli oluşturmak üzere endolenfin uygun iyon bileşimini sürdürmek için gereklidir.
• Metabolik Presbiakuzideki ana işlev bozukluğu, her ikisi de kronik olarak düşük bir endokoklear potansiyalin neden olduğu, nöral eşikte daha küçük bir artışla birlikte koklear amplifikatörün kazancındaki bir azalma gibi görünmektedir.
• Bu hastalarda tipik olarak strianın düzensiz atrofisi vardır.
• Klinik olarak ayırt edici özellik diğer Presbiakuzi türlerine göre daha düz veya hafif eğimli bir odyogram grafiği oluşturuyor olmasıdır.
• Stria vaskularis atrofisi aynı aileden birkaç kişiyi etkileyebilen yaygın patolojik antitedir.

Koklear Tip Presbiakuzi Nedir?

• Kokleanın baziler membranının kalınlaşması/sertleşmesi ve kalsifikasyona bağlı olarak baziler membranın vibrasyon kapasitesindeki eksiklik olarak tanımlanmıştır.
• Baziler membranın dar olduğu kokleanın bazal dönüşünde kalınlaşma daha şiddetlidir.
• Bu, yavaş yavaş ilerleyen, kademeli olarak eğimli yüksek frekanslı sensörinöral işitme kaybı ile ilişkilidir.
• Histolojik olarak birkaç yapısal deformite, koklear mekaniğin bozulmasını düşündürür.
• Şiddetli bozulma ve kistik dejenerasyon, corti organının lateral koklear duvardan tamamen ayrılmasına neden olabilir.
• Mekanik Presbiakuzi’deki odyogramlar tipik olarak korunmuş konuşma ayırt etme ile birlikte yüksek frekanslarda yukarı doğru bir eğime sahiptir.

Belirsiz Presbiakuzi Nedir?

• Genellikle İç kulak disfonksiyonuna atfedilen Presbiakuzi türüdür.
• Histolojik çalışmalar tüm Presbiakuzi vakalarının yaklaşık %25’inin belirsiz presbiakuzi olduğunu varsaymaktadır.
• Tutarlı bir patolojik korelasyon göstermeyen vakalar düz veya ani eğimli bir kayıp oluşturabilir.
• Belirsiz tip presbiakuzinin stereocilia ve mekanik elektrik iletim kanallarının sinaps yapmasıyla oluşan mikroyapısal hasardan ve merkezi işitme bozukluğundan kaynaklandığı düşünülmektedir fakat koklear doku, mikroskopla herhangi bir anormallik göstermemiştir.